Veterinaire Verhalen over Paarden

1984 - 2004

hoe het vak van paardenarts veranderde


verteld door Leo Rogier Verberne
met tekeningen van Marisca Bruinooge-Verberne


Paarden
  • Cover
  • Opdracht
  • Colofon
  • Paardenarts 1984-2004
  • Hoefbevangenheid
  • Kreupelheidsonderzoek
  • Plattelandspraktijk
  • Aankoopkeuring
  • Hoefkatrol
  • Dampig
  • Infarctkoliek
  • Droes
  • Klophengst
  • Lang castreren
  • Paardenverlossing
  • Veulenziekte
  • Bolspat
  • Draadwond
  • Hoge schoft
  • Baarmoederontsteking
  • Dichtzetten
  • Hormoonspuit
  • Tweelingdracht
  • Verkeersongeluk
  • Hoofdwond
  • Zadelmak
  • Auteur
  • 17. Baarmoederontsteking



    Onvruchtbaarheid bij merries wordt vaak veroorzaakt door baarmoederontsteking. De aanstichters daarvan zijn bacteriën. Voor een doeltreffende behandeling moet je weten voor welk antibioticum de betreffende bacteriesoort gevoelig is. Om dat vast te stellen is een kweek nodig uit het inwendige van de baarmoeder. Daarvoor neem je een slijmmonster.

    Negende dag
    Baarmoederontsteking komt bij merries vaak voor. Dat komt doordat de tijd tussen de geboorte van het veulen en de daaropvolgende dekking zo kort is: meestal niet meer dan negen dagen. Ook in kuddes die onder natuurlijke omstandigheden gehouden worden, gaat dat zo. Wellicht houdt het verband met de draagtijd die bij het paard elf maanden duurt. Om steeds in het voorjaar (de gunstigste tijd) haar veulen te kunnen werpen, moet een merrie dus al een maand na de geboorte van het ene veulen weer drachtig zijn van het volgende. Maar zo kort na de bevalling is de baarmoeder nog niet volledig hersteld. Vooral als er bij de geboorte problemen zijn geweest, of als de nageboorte niet vlug genoeg is afgekomen, zijn tijdens de eerste hengstigheid nog bacteriën in de baarmoeder aanwezig. Die is dan ontstoken en daardoor niet klaar voor de volgende dracht; want een embryo kan zich niet innestelen in een ontstoken baarmoederwand.

    Monstername
    Bij het nemen van een monster uit het inwendige van de baarmoeder wordt een steriel gaasje in contact gebracht met het slijm in de baarmoeder. Het gaasje mag noch op de weg naar binnen noch op de terugweg andere delen van de geboorteweg aanraken. Daarom zit het opgesloten in de holle punt van een lange buis. Die buis schuif je door de schede met de punt tot in de baarmoeder. Dan druk je van buitenaf het gaasje tevoorschijn. Het wordt wat heen en weer bewogen om het te bevochtigen en dan trek je het terug in de punt van de buis. Die wordt afgesloten door een ronde dop. Daarna trek je het apparaat terug door de schede naar buiten. Zo zijn de bacteriën die in het laboratorium uit het gaasje worden gekweekt uitsluitend afkomstig uit het baarmoederslijm. Tegenwoordig is dit monsterapparaat van dun plastic en voor eenmalig gebruik. Maar destijds was het een forse buis van gegalvaniseerd ijzer en werd het apparaat na elke monstername van een vers gaasje voorzien en opnieuw gesteriliseerd.

    Baarmoederontsteking

    apparaat voor monstername in de baarmoeder
    boven de punt met het gaasje in detail

    Missing tip
    Een oudere merrie is al twee jaar gust (niet drachtig) hoewel ze vaak werd gedekt. Het onderzoek is gepland bij de volgende hengstigheid, omdat de mond van de baarmoeder dan open is. Haar cyclus is regelmatig want: ‘ze komt elke drie weken terug’ d.w.z. ze wordt bij elke volgende cyclus opnieuw hengstig. En telkens werd ze dan ook opnieuw door de hengst gedekt. De merrie is wat te dik en ze glanst van gezondheid. Bij het inwendige onderzoek betast ik vanuit de endeldarm haar baarmoeder en de beide eierstokken. De ene is klein en weinig actief. Op de andere zit een grote en zachte follikel: de eisprong komt er dus aan. Maar de baarmoeder lijkt te grof. De schede sluit goed, maar het slijmvlies is toch te rood. Dat duidt op ontsteking. Ik neem daarom een slijmmonster. Dat verloopt voorspoedig totdat ik de buis uit de schede terugtrek: dan ontbreekt de afsluitende dop. Hè? Die dop vormt een geheel met de punt van het apparaat; en dus ontbreekt niet alleen de dop maar de hele stalen punt van het apparaat! En die kan maar op één plaats zijn: in de merrie.

    Maniak
    “Houdt u de staart nog even voor me opzij, mevrouw? Ik moet inwendig iets controleren.” Met mijn arm in een schone handschoen schuif ik door de schede tot in de baarmoeder. Daar stuit ik direct op de punt van het apparaat met het gaasje. Als ik de stalen ‘priem’ naar buiten breng, gaan bij mevrouw de wenkbrauwen omhoog; haar ogen worden groot en donker; haar gezicht eerst bleek en dan rood: Nee máár! Haar mèrrie! Het slachtoffer van de een of andere vreemdsoortige seksmaniak! Onder haar eigen ogen!
    Wat volgt zal ik samenvatten in een Engels understatement: ‘She was not amused.’ Als wat later de plastic monsterapparaten op de markt verschijnen, word ik een van de eerste gebruikers.


    lees verder

    © Leo Rogier Verberne
    ISBN/EAN: 978-90-818362-5-8
    www.verberneboek.nl

    andere e-boeken van Rogier Verberne
    Vergelijking van Ligfiets en Racefiets
    Q-koorts, de Australische tekenbeetkoorts
    Juvenile, Adult-onset and Monogenic diabetes
    The cure for juvenile diabetes

    cover_boekje_over_paarden

    Veterinaire Verhalen over Paarden
    paperback, 136 pag.
    € 17.95

    klik hier om te bestellen